Nasz Czas

W dniu 20 października br., w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Sztokholmie, minister SZ Estonii - Kristiina Ojuland - wystąpiła z wykładem zatytułowanym "Region Morza Bałtyckiego - motorem rozwoju europejskiego?". Wizyta minister Ojuland związana była z 5. rocznicą otwarcia w Sztokholmie Sekretariatu Rady Państw Morza Bałtyckiego.

W pierwszej części wystąpienia minister Ojuland podkreśliła wagę Rady Państw Morza Bałtyckiego (CBSS) w umacnianiu stabilności i dobrobytu regionu. Dzięki dokonanemu przez 11 lat postępowi współpraca między państwami członkowskimi CBSS nie oznacza już wyłącznie pomocy gospodarczej - jak na początku lat 90. - ale koncentruje się na zagadnieniach ekonomicznych i handlowych, co uwidacznia się w ciągle rosnących inwestycjach.

W kolejnej części wykładu minister SZ Estonii wymieniła najbardziej aktualne wyzwania dla państw regionu Morza Bałtyckiego. Przedmiotem największej troski jest ochrona środowiska. Szczególnych wysiłków wymaga zanieczyszczenie Zatoki Fińskiej wynikające głównie z braku oczyszczalni ścieków dla Sankt Petersburga. Estonia liczy na poparcie wniosku, który zamierza złożyć do Międzynarodowej Organizacji Morskiej (International Maritime Organisation), o ogłoszenie Morza Bałtyckiego szczególnie wrażliwym obszarem morskim. Taki status Bałtyku pozwoliłby na bardziej dokładny monitoring, a przez to zwiększyłby szansę na uratowanie zasobów naturalnych morza. Za drugi ważny problem, wymagający pilnego rozwiązania, minister Ojuland uznała rosnącą liczbę kolizji jednostek pływających przewożących niebezpieczne substancje. Ze względu na fakt, iż do ok. 25% z nich dochodzi na estońskich wodach terytorialnych, Estonia chciałaby doprowadzić w najbliższym czasie do zakazu ruchu tankowców jednokadłubowych. Trzecim wyzwaniem jest ograniczenie handlu ludźmi, szczególnie kobietami i dziećmi. Nie da się jednak tego celu osiągnąć bez szerszej współpracy na forum międzynarodowym. Istniejące już instrumenty w ramach ONZ, OBWE, Rady Europy, UE oraz CBSS powinny być ściślej koordynowane.

Minister Ojuland poruszyła także sprawę perspektyw rozwoju obszaru Morza Bałtyckiego. Wiele zależy od właściwego ułożenia stosunków z dwoma państwami, które po 1 maja 2004 r. pozostaną poza Unią Europejską, tj. Norwegią i Rosją. Państwa regionu powinny przekonywać - m.in. poprzez konsekwentne wdrażanie Północnego Wymiaru UE - iż rozwój Rosji leży w interesie całej Wspólnoty. Według minister Ojuland, w dalszej perspektywie dokonujące się właśnie rozszerzenie UE przyniesie profity również dla Rosji. Pogłębiony dialog z Rosją może m.in. doprowadzić do powstania wspólnej przestrzeni gospodarczej (European economic space) między UE a Rosją. W krótszym terminie możliwy jest dynamiczny rozwój północno-zachodnich terenów Rosji poprzez intensyfikację współpracy transregionalnej, w czym Rada Państw Morza Bałtyckiego chciałaby mieć rosnący udział.