Nasz Czas

Mistrzowie Europy. Koszykarska drużyna Litwy zwyciężając w 14 września Stokholmie drużynę Hiszpanii, zdobyła tytuł mistrza Europy oraz przepustkę na najbliższą olimpiadę w Grecji. Jest to już trzeci tytuł mistrza Europy zdobyty przez koszykarzy Litwy. Wcześniej były zdobyte mistrzostwa w Rydze (rok 1937) i w Kownie (rok 1939).

Bałtycki Instytut Rosyjski. Opozycja domaga się od premiera A. Brazauskasa wyjaśnień, dlaczego rząd wydał w końcu sierpnia br. licencję na działalność Bałtyckiego Rosyjskiego Instytutu w Kłajpedzie, który dotychczas działał nielegalnie. Starania o uruchomienie podobnej instytucji na Łotwie nie powiodły się.

Wizyta premiera. 5 i 6 września z wizytą na Litwie przebywał premier Polski Leszek Miller. Spotkał się on z prezydentem Litwy R. Paksasem i premierem A. Brazauskasem. W wileńskim spotkaniu udział wzięli również premierzy Łotwy, Estonii i Finlandii, aby wspólnie omówić ważne dla regionu projekty infrastrukturalne, w tym doskonalenie łączności kolejowej "Rail Baltica" oraz przyspieszenie budowy trasy samochodowej "Via Baltica".

UE pomoże. UE gotowa jest pokryć 10 proc. rozchodów, związanych z włączeniem sieci energetycznych Litwy i Polski do systemu Europy Zachodniej. Oświadczyła o tym zastępczyni przewodniczącego Komisji Europejskiej L.de Palacio, która brała udział w spotkaniu premierów krajów bałtyckich.

Zmniejsza się liczba mieszkańców. Zmniejszanie się liczby narodzin dzieci oraz emigracja sprawiły, że liczba mieszkańców Litwy szybko się zmniejsza. Jeżeli przed 11 laty, w roku 1992 na Litwie mieszkało 3,706 mln osób, to na początku 2003 roku było ich 3,462 mln, a na 1 lipca - 3,454 mln. Liczba mieszkańców zmniejsza się również na Łotwie i w Estonii, lecz w znacznie mniejszym tempie. Podobny proces odbywa się również w Polsce, Bułgarii i w Czechach.

Rodzą dzieci. Wśród krajów europejskich najwięcej dzieci rodzi kobieta w Islandii - 2,08, w Irlandii - 1,97, we Francji - 1,9, w Anglii - 1,63, w Niemczech 1,42. W Estonii statystyczna kobieta rodzi 1,34 dziecka, na Litwie - 1,3, na Łotwie - 1,21. Mniej niż na Litwie rodzą kobiety na Ukrainie, w Polsce, Grecji, Hiszpanii, Rosji, we Włoszech, Bułgarii i Czechach.

Zwrócono zza granicy. Za 8 miesięcy z innych państw zwrócono 3331 obywateli Litwy, co jest o 10 proc. więcej niż w roku ubiegłym. 1252 osoby zwrócono w związku z nielegalnym pobytem, 751 - za nielegalną pracę, 661 obywateli nie wpuszczono do innych państw, 124 - nie miało wystarczających środków na utrzymanie. Najwięcej obywateli Litwy zwróciły Anglia (1301), Niemcy (445) i Szwecja (249). Białoruś zwróciła 68 obywateli Litwy, Polska - 55, Łotwa - 51 i Rosja - 19.

Oświata. W 1950 ogólnokształcących szkołach w roku bieżącym naukę rozpoczęło 565 tys. uczniów. W roku szkolnym 2002/2003 było ich 576 tys. Zatrważająco szybko zmniejsza się liczba dzieci w klasach pierwszych. W roku 1994 było ich 95,5 tys., w roku 1995 - 55, 1 tys., w roku 1999 - 53,4 tys., w roku 2001 - 41,9 tys., 1 września b.r. - 38 tys.

Wydajność pracy. Wydajność pracy w stosunku do średniej w UE, w Rumunii wynosi 28 proc., w Bułgarii - 31 proc., na Łotwie - 34 proc., w Turcji - 36 proc., na Litwie - 40 proc., w Estonii - 41 proc., w Polsce - 51 proc., w Słowacji - 53 proc., w Czechach - 56 proc., na Węgrzech - 63 proc., w Słowenii - 74 proc.

Cena godziny pracy. Według danych za rok 2000 najwyższa średnia cena jednej godziny pracy była w Danii - 27,1 euro i w Szwecji - 28,1 euro. Na Litwie średnia cena godziny pracy wynosiła 2,7 euro, na Łotwie - 2,4 euro, w Estonii - 3 euro, w Polsce - 4,5 euro.

Ukryte podatki. Służba Badania Wykroczeń Finansowych w ciągu 8 miesięcy br. wykryła 62,677 mln Lt ukrytych podatków.

Rada Państwa. Rada Państwa na posiedzeniu w dniu 8 września ustaliła, że litewscy żołnierze będą kontynuować swój udział w pokojowych operacjach na Bałkanach, w Afganistanie i w Iraku.

Obecnie w 13 międzynarodowych operacjach bierze udział 271 żołnierzy z Litwy.

Delegacja Szwajcarii. W minionym tygodniu po raz pierwszy gościła na Litwie delegacja parlamentu Szwajcarii, której celem było nawiązanie bardziej ścisłych politycznych i gospodarczych kontaktów z Litwą. Szwajcaria, która dotychczas nie należy do UE, deklaruje otwarcie swego rynku pracy dla nowych członków Unii od roku 2007.

Czas na przejście do opozycji. Wobec zbliżających się wyborów sejmowych frakcja Partii Chłopskiej i Nowej Demokracji, której przewodzi K. Prunskienie, zamierza przejść do opozycji.

Prezydent Akademii Nauk. 9 września na stanowisko prezydenta Litewskiej Akademii Nauk został wybrany 63 letni fizyk prof. dr hab. Zenonas Rokus Rudzikas, który jest autorem ponad 270 publikacji naukowych, 5 monografii, laureatem litewskich i szwedzkich premii naukowych, członkiem wielu międzynarodowych stowarzyszeń fizyków, prezydentem Stowarzyszenia Fizyków Litwy.

Etnografia. Rząd zatwierdził program zachowania wiosek etnograficznych i plan jego realizacji na lata 2003 - 2006. Obecnie ustawowo jest chronionych 48 wiosek, 56 posesji oraz 171 pojedynczych obiektów architektury etnograficznej.

Ekologiczne gospodarstwa. Na Litwie w szybkim tempie rośnie liczba ekologicznych gospodarstw. Obecnie jest ich 695, czyli o 76,8 proc. więcej w porównaniu z rokiem ubiegłym, a ogólna powierzchnia użytkowanej ziemi wynosi 24 283 ha, czyli 2,8 razy więcej niż w roku ubiegłym.

Wydatki na ochronę zdrowia. Rocznie na jednego mieszkańca wydaje środków na ochronę zdrowia (w USD): Szwajcaria - 2600, Niemcy - 2200, Francja - 2050, Szwecja - 1750, Włochy - 1590, W. Brytania - 1300, Hiszpania - 1100, Czechy - 700, Słowacja - 650, Węgry - 600, Polska - 400, Litwa - 200, Rumunia - 150, Rosja - 100.