Mniejszości narodowe. Europa


Flamandowie

Mieszkają na północy Belgii w prowincjach wschodnia Flandia (Oost-Vlaanderen) i zachodnia Flandria (West-Vlaanderen) - 5,1 mln, na południu Niderlandów- 1,7 mln i na północy Francji (w tak zwanej Flandrii Francuskiej - region Dunkierki i Azbruku) - 250 tys. Mieszkają także w innych krajach Europy, Ameryki, Afryki i Australii. Ogólna liczebność 7,3 mln. Mówią południowym wariantem języka holenderskiego (niderlandzkiego), który sami nazywają językiem flamandzkim. Są blisko spokrewnieni z Holendrami, różnią się jednak od nich niektórymi właściwościami w kulturze, bycie, religii.

Większość Holendrów to kalwini, Flamandowie zaś w większości są katolikami. Etniczną podstawą Flamandów, jak i Holendrów, były germańskie plemiona Franków, Fryzów i Sasów. Flamandowie byli podstawową ludnością Hrabstwa Flandrii, w wiekach średnich jednego z najbardziej rozwiniętych regionów Europy. Formowanie się narodu flamandzkiego odbywało się w XV-XVI wiekach. Po rewolucji niderlandzkiej w XVI wieku, Flamandowie okazali się rozdzieleni: północna część Flandrii weszła w skład wyzwolonych spod władzy hiszpańskiej Prowincji Zjednoczonych; większa część Flandrii pozostała pod władzą Hiszpanii; po wojnie o spadek hiszpański, dostała się pod władzę Austrii (w 1714 roku); w 1797 r. po wojnie Francji z Austrią, kiedy to młody Napoleon Bonaparte pokazywał na co go stać, była przyłączona do Francji. Po zakończeniu wojen napoleońskich, na Kongresie Wiedeńskim 1814-15 r. obie części Flandrii były włączone w skład Królestwa Niderlandów. W rezultacie rewolucji belgijskiej 1830 r. Flamandowie wspólnie z Wallonami utworzyli niepodległe państwo Belgię. Chociaż takiego narodu jak Belgowie nie ma, nazwa była wzięta od starodawnego celtyckiego plemienia Belgów, które w dawnych czasach zamieszkiwało tereny teraźniejszej Belgii. Po rewolucji, część narodu flamandzkiego znów była oddzielona granicą od swych rodaków i pozostała w składzie Niderlandów. Rozwój przemysłu w Belgii w mniejszym stopniu dotyczył Flandrii, co doprowadziło do dominacji kultury wallońskiej nad flamandzką, a co za tym idzie, do dominacji języka wallońskiego i francuskiego. Wallonowie stawali się coraz bogatsi, Flandria ubożała, była regionem rolniczym i rybackim, na dodatek dynastia królewska, panującą naonczas (zresztą i do dziś) była pochodzenia francuskiego, no i wszelkimi sposobami starała się wywyższać Wallonów, trzeba tu jeszcze dodać fakt, że większość zasobów naturalnych (węgiel, rudy metali) znajduje się na terytorium zamieszkanym przez Wallonów. Wszystko to doprowadziło do niezadowolenia Flamandów. Już w 1840 r. tj. 10 lat po wspólnej walce z Wallonami, zrodził się flamandzki ruch narodowy, zaczęto walczyć o odrodzenie kultury narodowej, zaczęła rozwijać się literatura narodowa i tylko wtedy język flamandzki staje się oficjalnym językiem w Belgii. Już po II wojnie światowej zaczął się bardzo szybki ekonomiczny rozwój Flandrii, sprzeczności ekonomiczne, a zarazem i polityczne Flamandów z Wallonami, rozgorzały na nowo. Oprócz sprzeczności pozostałych jeszcze z połowy XIX wieku między Flamandami a Wallonami z powodu narodowościowo-językowych problemów, pojawił się nowy problem -wprowadzenia w Belgii państwowego ustroju federacyjnego. Od 1993 r. Belgia jest federacją regionalnych wspólnot Flandrii, Wallonii i Brukseli. Nazwa własna Flamandów - Vlaams.

Flaga flamandzkiej części Brabantu: na czarnym tle złoty lew, na piersi czerwona tarcza z białym pasem.
Tradycyjne kierunki przemysłu- produkcja tkanin, obróbka metali. W rolnictwie dominuje hodowla mlecznych i mięsnych krów, sadownictwo i ogrodnictwo. Tradycyjne potrawy- dania z warzyw i krup, solona ryba, przeważnie śledzie, drób. Jak i w całej Europie Zachodniej mało używa się chleba.

Flamandzkie rodziny są liczniejsze (zwykle po 3-4 i więcej dzieci) i więcej przywiązane do starych tradycji w odróżnieniu od rodzin wallońskich. W miastach jest mnóstwo bractw, klubów i organizacji, tradycją i pochodzeniem swym sięgających średniowiecza. W święta organizują one jarmarki i pochody karnawałowe.

Flaga flamandzkiej części Brukseli: na lewym niebieskim pasie złoty irys; na prawym żółtym kwadracie czarny, flamandzki lew.

Partie flamandzkie: Nowy Alians Flamandzki; Blok Flamandzki; Flamandzki Blok Młodzieżowy; Partia Flamandzkich Liberałów i Demokratów; Flamandzka Liberalna i Demokratyczna Młodzieżówka; Flamandzka Partia Wolności i Postępu; Flamandzka Partia Socjalistyczna; Flamandzka Chrześcijańska Partia Ludowa; Flamandzka Unia Ludowa; Partia "Spirit" (Duch) - Wolni Demokraci.

Robert Szymański

Nasz Czas 13/2003 (602)