Z prasy litewskiej


W SKRÓCIE

Poparcie dla Unii. Kościół katolicki na Litwie popiera integrację tego kraju z Unią Europejską i zamierza aktywnie uczestniczyć w kampanii informacyjnej, która odbędzie się przed referendum w sprawie przystąpienia do Unii. Referendum odbędzie się prawdopodobnie 11 maja. "Kościół bez wątpienia popiera integrację Litwy z Unią Europejską. Referendum będzie historyczną decyzją, pomożemy ludziom podjąć słuszną decyzję, zachęcimy też do aktywnego głosowania" - powiedział kardynał Audrys Juozas Bačkis.

Wizyta. W miniony wtorek premier A.Brazauskas udał się z trzydniową wizytą do Stanów Zjednoczonych. Po jej zakończeniu premier będzie przez tydzień odpoczywał z małżonką Krystyną na Bahamach.

Dni Litwy. W minionym tygodniu w Japonii w miastach Tokio i Sapporo rozpoczęły się Dni Litwy, które potrwają do 12 lutego br.

Nie naród. Po rozpatrzeniu prośby posła E. Skarbaliusa i prawnika A. Norvydasa, komisja administracyjna odmówiła uznania ich za przedstawicieli oddzielnego narodu - Żmudzinów. Wobec tego zamierzają oni złożyć skargę do sądu, a w wypadku decyzji nie po ich myśli - planują zwrócić się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Kremacja. Zgodnie z rozporządzeniem rządu, Ministerstwo Ochrony Środowiska przygotowuje koncepcję przyszłej ustawy o kremacji. Koncepcja została oparta na badaniach opinii publicznej mieszkańców Kowna, którzy w 77 proc. poparli ideę budowy krematorium.

Dzieci. Na początku 2002 roku na Litwie było 828 tys. dzieci do lat 18, czyli prawie co czwarty mieszkaniec. Zauważalna jest tendencja, iż coraz więcej dzieci rodzi się w nieślubnych związkach. Wśród rodzin, których poziom życia jest niższy, czyli określany granicą nędzy, również dominują rodziny z dziećmi. Stanowiły one w roku 2001 18, 4 proc. przy średnim wskaźniku nędzy na Litwie, stanowiącym 16,4 proc.

Dar. Trzy tysiące książek, pomocy naukowych i współczesnych środków audiowizualnych przekazała Centralnej Bibliotece Wileńskiej Rada Anglików w Wilnie, w związku z czym została tam powołana angielska czytelnia.

Podpisał. - Prezydent Adamkus podpisał kontrowersyjną Ustawę "O tymczasowym trybie nabywania ziemi", zgodnie z którą ziemię orną o powierzchni ponad 3 ha mogą nabywać tylko osoby mające ku temu odpowiednie przygotowanie.

Wizyta. W końcu lutego wizytę na Litwie złoży Sekretarz Generalny NATO - G. Robertson.

Szybkość jazdy. Od minionego poniedziałku w Wilnie prędkość jazdy samochodem będzie mierzona tylko w czasie specjalnych akcji, a nie jak dotychczas według uznania pracowników policji drogowej.

Wkłady ludności. Wkłady pieniężne ludności w bankach Litwy na koniec roku 2002 wyniosły 6878 mln Lt., co stanowi 8,2 proc. wartości mienia banków.


Jednemu - wawrzyny, a drugiemu - długi

R. Paksas podczas kampanii wyborczej zaoszczędził 120 Lt, V. Adamkus zadłużył się na 1,2 mln Lt

Ustępującego przywódcę kraju Valdasa Adamkusa gnębi nie tylko przegrana w wyborach prezydenckich, ale też ciąży na nim pozostały po nich dług w wysokości 1 mln 200 tys. 824 litów 636 centów.

Jednocześnie Rolandas Paksas może cieszyć się podwójnie: został wybrany na prezydenta, prócz tego w czasie akcji wyborczej zaoszczędził 120 litów 97 centów.

Na kampanię wyborczą R. Paksas zebrał 3 mln 287 tys. 251 litów i 91 centów, natomiast wydał 3 mln 287 tys. 130 litów i 94 centy.

Chociaż sztab V. Adamkusa zebrał 1 mln 868 tys. 510 litów i 26 centów, to wydatki na kampanię wyborczą wyniosły 3 mln 69 tys. 344 lity i 89 centów.

T. Ignatavičius, R. Sakalauskaitë
("Lietuvos rytas" z 5 02 2003 r.)


Ładunek trotylu pod fundamentami partii

Najbogatszy polityk chciałby zmienić system kształtowania władzy

Przewodniczący Komitetu Ekonomicznego, najbogatszy parlamentarzysta Wiktor Uspaskich dąży do przeprowadzenia referendum, którego celem jest zmiana systemu wyborów do Sejmu.

Proponuje się, aby znowelizować Konstytucję w ten sposób, żeby liczba posłów na Sejm zmniejszyła się z 141 do 131, znieść proporcjonalny system wyborczy, a posłów wybierać wyłącznie w okręgach jednomandatowych oraz przewidzieć możliwość ich odwołania.

Pomysł przeprowadzenia referendum spowodował negatywną reakcję zarówno partii większości rządzącej, jak też opozycji. Przedstawiciele lewicy i prawicy twierdzą, że taka zmiana trybu wyborów do Sejmu może doprowadzić do powstania jednopartyjnego rządu oligarchów.

T. Ignatavičius, R. Valatka
("Lietuvos rytas" z 5 02 2003 r.)


Ekipa Urzędu Prezydenta ma być bezpartyjna

Członkowie Partii Liberalnych Demokratóqw (PLD), którzy będą pracowali w administracji nowego prezydenta Rolandasa Paksasa, będą musieli zawiesić swe członkostwo w partii.

Taką decyzję podjął zarząd PLD na wczorajszym posiedzeniu. Dotychczas nie jest jasne, ilu członków utraci partia, jednakże otoczenie R. Paksasa daje do zrozumienia, że w ekipie Urzędu Prezydenta będą pracowali Alvydas Medalinskas, Dalia Kutraitë-Giedraitienë, Gintaras Đurkus, Remigijus Ačas i ewentualnie Dailius Brakauskas. Teraz są oni pełnomocnikami prezydenta - elekta.

Jako członek zarządu PLD jest też zaproszona do ekipy prezydenta - elekta dyrektor Państwowej Inspekcji Audytu Medycznego przy Ministerstwie Zdrowia Vitalë Vinickienë, która spodziewa się, że zostanie doradczynią ds. ochrony zdrowia.

("Lietuvos rytas" z 6 02 2003 r.)


Wobec dwujęzyczności Warszawa stosuje podwójne standardy

Niemiecki dziennik "Süddeutsche Zeitung" zwrócił uwagę na to, że między Warszawą i Wilnem powstał spór w sprawie dwujęzycznych nazw miejscowości na terenie, gdzie dominują Polacy litewscy.

"Prawie wszystkie reprezentowane w polskim Sejmie partie zażądały, aby rząd Litwy zezwolił na stosowanie napisów dwujęzycznych" - twierdził autor artykułu, korespondent "Süddeutsche Zeitung" w Warszawie Thomas Urban.

Jednocześnie odnotowuje on, że Warszawa nie zatwierdziła dwujęzycznych napisów na Górnym Śląsku, gdzie dotychczas mieszka wielu ludzi niemieckiej mniejszości narodowej, stanowiących większość w samorządzie lokalnym.

"Warszawa stosuje podwójna miarkę" - powiedział niemieckiemu dziennikowi jeden z dwóch parlamentarzystów niemieckiej mniejszości narodowej Heinrich Kroll.

"We wschodniej części województwa opolskiego, gdzie zamieszkuje niemiecka mniejszość narodowa, wywieszanie dwujęzycznych tabliczek z nazwami zezwolone jest tylko w instytucjach publicznych" - pisze dziennikarz.

H. Kroll już nie po raz pierwszy informuje instytucje polskie, że we wszystkich państwach Unii Europejskiej, w których uznano prawa mniejszości narodowych, dwujęzyczne napisy są zjawiskiem normalnym: w językach niemieckim i włoskim pisze się w południowym Tyrolui (Włochy), po niemiecku i duńsku - w Północnym Schlezwiku (Niemcy), po niemiecku i serbsku - w Łużycach, na pograniczu niemiecko - polskim, po niemiecku i słoweńsku - w południowo-wschodniej części austriackiej ziemi Karyntia.

Jolita Venckutë
("Lietuvos rytas" z 6 02 2003 r.)


Policja - przytułkiem dla krewnych

Chociaż inspektor generalny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Julius Jasaitis ustalił, że szef policji wileńskiej Erikas Kaliačius naruszył ustawę o zgodności interesów publicznych i prywatnych w służbie państwowej, jednak nie wolno ukarać tego funkcjonariusza, naruszenie bowiem ustalono zbyt późno.

Sam E. Kaliačius nie zaprzecza, że w głównym komisariacie policji stołecznej pracują jego była żona, najstarszy syn, prócz tego dwie siostry, syn i córka jednej z nich, syn brata.

W 2000 roku szef policji stołecznej zatrudnił też swą nową przyjaciółkę, następnie jej siostrę oraz przyjaciela siostry.

Inspektor generalny MSW twierdzi, że przyjmując do pracy przyjaciółkę i siostrę E. Kaliačius naruszył ustawę o służbie państwowej oraz tryb organizowania konkursów.

Prócz tego, siostra przyjaciółki komisarza ukończyła szkołę zawodowo - techniczną i dlatego nie odpowiada wymaganiom służbowym.

Minister spraw wewnętrznych kraju Juozas Bernatonis twierdzi, że ustalone naruszenia są zbyt drobne, aby proponować odwołanie E. Kaliačiusa.

("Lietuvos rytas" z 5 02 2003 r.)


Nasz Czas 6/2003 (595)